เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2568 เพจเฟซบุ๊ก “สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต” เผยภาพปลาแข้ติดเชื้อจากแม่น้ำกกที่ชาวประมงจับได้ พร้อมระบุว่าในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมา พบปลาที่มีลักษณะผิดปกติและมีการติดเชื้อเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในหลายพื้นที่ ทั้งในแม่น้ำกก แม่น้ำโขง แม่น้ำสาย และแม่น้ำรวก คาดสาเหตุหลักมาจากการปนเปื้อนของสารพิษในน้ำซึ่งเกินค่ามาตรฐาน ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและชุมชนประมงอย่างหนัก

แม้ผลการตรวจสอบตัวอย่างปลาจากห้องปฏิบัติการกลางจังหวัดเชียงใหม่โดยกรมประมงจะยังไม่พบสารโลหะหนักเกินค่ากำหนด แต่ผลตรวจหลายจุดก็พบการปนเปื้อนในระดับที่น่ากังวล อาทิ พบสารปรอทสูงสุด 0.14 มก./กก. ในน้ำจากแม่น้ำโขง เขต อ.เชียงแสน , พบสารตะกั่วสูงสุด 0.11 มก./กก. ในปลากินเนื้อที่แม่น้ำกก , ตรวจพบสารหนูในบางจุดหลังฝายเชียงราย

ภาพจาก เพจเฟซบุ๊ก : สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต

สถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้สร้างความวิตกอย่างมากในหมู่ชาวประมง โดยเฉพาะบริเวณบ้านสบคำ ต.เวียง อ.เชียงแสน ซึ่งพึ่งพาแม่น้ำในการดำรงชีพ นายบุญสุข สุวรรณดี ตัวแทนชาวประมงในพื้นที่ ให้สัมภาษณ์ว่า หลังมีข่าวปลาติดเชื้อ พ่อค้าแม่ค้าเลิกซื้อปลา รายได้ชาวบ้านหายไปเกือบหมด ต้องเปลี่ยนไปจับปลาในบ่อน้ำหรือเขตลาวแทน พร้อมวอนให้รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งเข้าช่วยเหลือ

สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิตจึงเร่งเก็บตัวอย่างปลาจากหลายพื้นที่เพื่อส่งตรวจหาสารพิษเพิ่มเติม และรวบรวมข้อมูลผลกระทบเพื่อใช้เป็นหลักฐานในการเรียกร้องให้รัฐบาลเปิดการเจรจากับต้นตอของมลพิษ โดยเฉพาะเหมืองที่สงสัยว่าเป็นแหล่งปล่อยสารพิษลงแม่น้ำ

ภาพจาก เพจเฟซบุ๊ก : สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต

นายสมเกียรติ เขื่อนเชียงสา นายกสมาคมฯ ย้ำว่า “ขณะนี้ลุ่มน้ำโขงเหนือยืนยันได้แล้วว่ามีการปนเปื้อนสารโลหะหนัก และจะใช้ข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์เพื่อผลักดันให้เกิดการปิดเหมืองอย่างถาวร”

ปัญหานี้ไม่ใช่แค่เรื่องปลาป่วยหรือชาวประมงขาดรายได้ แต่คือความมั่นคงทางอาหารของประเทศในระยะยาว และเป็นบททดสอบสำคัญว่าภาครัฐจะสามารถรับมือกับวิกฤตสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจังได้เพียงใด

ภาพจาก เพจเฟซบุ๊ก : สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต