เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2568  กลายเป็นประเด็นที่จับตามอง หลัง นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีไทย และ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ร่วมลงนามใน บันทึกความเข้าใจ (MOU) ว่าด้วยความร่วมมือในการพัฒนาห่วงโซ่อุปทานแร่ธาตุสำคัญของโลก หรือที่รู้จักกันในชื่อ MOU แร่แรร์เอิร์ธ (Rare Earth) ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของความร่วมมือด้านพลังงานและเทคโนโลยีเชิงยุทธศาสตร์ระหว่างสองประเทศ

แร่แรร์เอิร์ธ คืออะไร และมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจโลกอย่างไร

แร่แรร์เอิร์ธ (Rare Earth Elements - REEs) เป็นกลุ่มโลหะหายาก 17 ชนิดที่มีบทบาทสำคัญต่ออุตสาหกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง ทั้งในปัจจุบันและอนาคต เช่น การผลิตโลหะผสม (Metal Alloy) ตัวเร่งปฏิกิริยาในอุตสาหกรรมยานยนต์และปิโตรเคมี อุตสาหกรรมเซรามิก แก้ว และสารเรืองแสง เช่น หลอด LED และจอแสดงผลต่าง ๆ

นอกจากนี้ แร่หายากยังถูกใช้ในเทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น แบตเตอรี่แบบโซลิดสเตต แม่เหล็กถาวรประสิทธิภาพสูง ระบบกักเก็บพลังงาน และอุปกรณ์สำคัญในอุตสาหกรรมพลังงานสะอาด เช่น กังหันลม รถยนต์ไฟฟ้า และโทรศัพท์มือถือ ทำให้แร่กลุ่มนี้ถูกมองว่าเป็น “ทรัพยากรเชิงยุทธศาสตร์ของโลกยุคใหม่

แหล่งแร่แรร์เอิร์ธในประเทศไทย พบได้ที่ไหน

แม้ชื่อจะสื่อว่า หายาก แต่ความจริงแล้ว แร่แรร์เอิร์ธสามารถพบในเนื้อหินเกือบทุกชนิดของเปลือกโลก ในประเทศไทยแหล่งแร่เหล่านี้กระจายตัวทางฝั่งตะวันตก ตั้งแต่ภาคเหนือจรดภาคใต้ เช่น จังหวัดเชียงราย แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ อุทัยธานี กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร ระนอง พังงา และสุราษฎร์ธานี

การสำรวจชี้ว่า พื้นที่เหล่านี้มีศักยภาพในการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสะอาดในอนาคต เช่น การผลิตแม่เหล็กถาวร แบตเตอรี่ และวัสดุพลังงานขั้นสูง ซึ่งถือเป็นอุตสาหกรรมที่หลายประเทศแข่งขันกันลงทุน

เหตุผลที่สหรัฐฯ ให้ความสนใจแร่หายากของไทย

สหรัฐฯ ต้องการลดการพึ่งพาการนำเข้าแร่แรร์เอิร์ธจากจีน ซึ่งเป็นผู้ผลิตรายใหญ่ที่สุดของโลก การร่วมมือกับไทยจึงช่วยกระจายความเสี่ยงและสร้างห่วงโซ่อุปทานใหม่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่มีทั้งทรัพยากรและเสถียรภาพทางการเมืองเอื้อต่อการลงทุนระยะยาว

อีกทั้งประเทศไทยมีฐานข้อมูลทรัพยากรแร่กว่า 40 ชนิด ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 19% ของประเทศ โดยเฉพาะแร่หินเกลือและแร่หายากที่มีแนวโน้มพัฒนาเชิงพาณิชย์ได้ในอนาคต ทำให้ไทยกลายเป็นหนึ่งใน หุ้นส่วนเชิงกลยุทธ์ด้านแร่ธาตุสำคัญ ของสหรัฐฯ ในภูมิภาค